2020, het bonusjaar

Kale tuin

6 februari: na een zeer zachte winter ligt de tuin er toch een beetje troosteloos bij, hoewel de sneeuwklokjes en krokusjes al bloeien. In de moestuinbak voor de regenton, groeit nog (of al?) een spruitjesplant

Wintergroen?

6 februari: de eerste tulpen komen al boven! Ook zijn er in de winter al meer verschillende kleuren en structuren te zien, zodat het er toch een beetje interessant uitziet.
En ik kon eindelijk genieten van de gele krokusjes die ik vorig jaar plantte naast de slingerende stenen rand ( (nog) niet heel goed zichtbaar)

Gember- en kurkumaoogst

12 februari: de gember en kurkuma overwinteren in de woonkamer. De bladeren van de gember zijn al afgestorven, de kurkuma begint nu ook. Daarna wordt het tijd om te oogsten.
Leuk detail: de schotel onder de pot is een oude koekenpan.

15 maart: de gemberwortel (boven) is zo'n twee derde groter dan toen ik hem vorig jaar in de grond stopte. De kurkumawortels (onder) lijken nauwelijks gegroeid, maar hebben wel wortels en spruiten gekregen. Zij gaan terug in de grond, net als een derde van de gemberwortel

Een deel van de gemberwortel belandde vers in roerbakschotels, een ander deel werd in blokjes gehak en op de kachel te drogen gelegd. Gedroogd is het een jaar houdbaar en de gedroogde blokjes zijn gemakkelijk te verkruimelen.
Hoewel we nooit echt gember aten, zijn we er nu gek op. En het is ook nog heel gezond!

Tulpen

16 april: uiteraard blijven de tulpen elk jaar feestelijk terugkomen!

De donkerrode plant links achterin is aan komen waaien. Het is een zuurbes, in de volksmond ook wel 'stiekelbosje' genoemd.
Het plantje met het geel met groene blad ernaast is een stekje van de kardinaalsmuts. Na twee jaar wordt hij zichtbaar groter.
De takkenwal erachter begon ooit met stokken die Leroy op eigen initiatief mee naar huis nam. Door er ook snoeihout op te leggen, ontstaat een soort insectenwal die ook een barrière vormt tegen de woekerende sierframboos van de gemeente

Luchtfoto's

27 april: de eerste tulpen verwelken alweer, maar ze maken nog steeds een feest van de tuin. Net als de bloesem van de kersen- en perenboom


Het gras, dat afgelopen winter nog een 'ruiterpad' van Leroy was, doet het nog redelijk. Voor de tijd van het jaar is het al behoorlijk warm en droog


Wat een verschil met 11 jaar geleden toen rechts alleen stenen lagen en links alleen onkruid groeide.
Het hoekje links achter wordt dit jaar nog wat opgeleukt

Gratis bloempot

13 mei: geïnspireerd door foto's op internet naaide ik de pijpen van een oude spijkerbroek dicht en vulde ze met aarde. De jeans hangt met een oude broekriem aan het hek.
De eerste dagen schrok ik vaak, omdat ik dacht dat er iemand in de tuin stond. Toch bizar hoe hersenen sneller kunnen denken dan ogen kunnen zien...
De broek hield het een seizoen vol voor hij begon te scheuren

Kruiden oogsten

31 mei: kruiden oogst je het best voor ze gaan bloeien. Voor het eerst heb ik werk gemaakt van het oogsten en drogen van kruiden. Op deze foto staan citroenmelisse, oregano, (aardbeien)munt en salie

De kiwi bloeit!

28 mei: in 2013 plantten we een tweeslachtige kiwi 'Jenny'. Het kon wel 6 jaar duren voor deze vruchten zou geven. Na 7 jaar verschijnen eindelijk hoopvolle bloemknoppen


10 juni: en bloemetjes! Maar... alleen manlijke bloemen, dus ook geen vruchten... Misschien komt het volgend jaar nog goed met de tweeslachtigheid, anders moeten we een vrouwelijke kiwi kopen en nog 6 tot 7 jaar wachten...

Voortuin

30 juni: naast de voordeur bloeit een zelf gestekte lavendelheg. Ook de groene ligusterheb isgestekt.
De rode stokroos stond eerst in de bloembak, nu staat hij net niet in de weg

Heggenschaar

28 jun: low-budget-tuinieren betekent keuzes maken. Voor heggetjes van 20 cm heb je geen groot, duur lawaaimakend apparaat nodig; tenslotte is een beetje beweging niet verkeerd.
Achteraf hadden we die elektrische heggenschaar 7 jaar eerder moeten kopen...

Leipeer

7 aug: niet de beste foto, maar je ziet wel dat er regelmatig moet worden gesnoeid als je een perenboom in een leivorm wilt laten groeien.

In 2013 kwam de perenboom hier als kleinblijvende fruitboom die in een pot kon worden gehouden. In 2015 plantten we hem, samen met de kers, in de volle grond. Zeven jaar na aanschaf geeft hij meer peren dan ik op kan (Erik houdt niet van peren) en begint hij me boven het hoofd te groeien.
Na de oogst wordt de bovenste top eruit gesnoeid, waarna nieuwe takken weer naar de zijkanten worden geleid.

De peer heeft last van roest, waarschijnlijk door de jeneverbes. Maar dat doet niets af aan de eetbaarheid, dus de jeneverbes mag blijven.

Een deel van de peren is in de kelder gelegd met een appel erbij om ze sneller te laten rijpen. Toen het rijpen te snel ging, haalde ik de appel weg.
Een ander deel is in de groentela van de koelkast gelegd, door de kou rijpten die peren juist minder snel. Handig!

Budgettip: vroeger bewaarde ik appels, peren, bananen en mandarijnen in een fruitschaal en moest ik regelmatig iets weggooien dat overrijp werd.
Nu bewaar ik dit fruit in de koelkast en hoef ik haast nooit meer iets op de compostbult te gooien.

Rupsen

15 aug: de bloemkool valt in de smaak. Bij rupsen... Nu maar hopen dat het mooie vlinders zijn geworden. Ik houd meer van vlinders dan van bloemkool.
Helaas werd ook de witte kool opgevreten

Muismeloen

23 sep: eigenlijk had ik de muismeloen te laat gezaaid, maar we konden toch een aantal van deze, inderdaad, kleine vruchtjes proeven. De smaak is niet heel bijzonder, het lijkt op komkommer met een aparte bite door het harde schilletje.
Apart, leuk en lekker, experiment geslaagd!

Geen aardbeien en tomaten

Dus ook geen foto. Tomaten in een pot willen hier niet, ook niet in de kas.
De enige die het een beetje doet tot is de cherrytomaat, maar zelfs die viel dit jaar tegen. Volgend jaar gaan ze met hun rug tegen de muur in de volle grond.

De aarbeien waren een drama. Vorig jaar hadden we weinig oogst, omdat de planten net waren vernieuwd. Dit jaar was de oogst welgeteld 3 framberry aardbeien. Terwijl ik veel liever gewone aardbeien heb.
Wat blijkt? Bij het vernieuwen van de planten heb ik me vergist en alleen framberry en ananasaardbeien aangeplant. En zonder bestuiver, een 'gewone' aarbeienplant, geven deze rassen geen vruchten.
Weer iets geleerd..

Oprit

22 okt: herfstbloeiers, wintergroen, verschillende tinten en structuren. De voortuin is redelijk gelukt!

De sprieten voor zijn van carex, links staat een jeneverbes en rechts salie.
Achter de jeneverbes staat een kerrieplant tussen zichzelf uitzaaiende vrouwenmantel, prikneus, vingerhoedskruid, teunisbloem, chichorei en vergeet-mij-niet.
Voor de heg bloeien de herfstasters, hortensia en hemelsleutel.

De meeste planten zijn gestekt of geruild en/of zaaien zichzelf uit. Alleen de jeneverbes en het grind zijn gekocht.

Ook kunnen de meeste planten goed tegen droogte, want als ze daar niet tegen konden hebben ze het... ehm... niet gered of zijn verplaatst.
Alleen de roze hydranchea (hydr- van hydro, alias water), alias hortensia, is een waterslurper, maar die staat vlak naast de sloot.

Door 'natuurlijke selectie' kunnen de planten hier ook goed tegen slakken, de planten die er niet tegen konden hebben het niet overleefd of zijn verplaatst.
Inmiddels staan er zoveel planten dat er veel minder ruimte voor onkruid is. Hierdoor is dit stukje redelijk onderhoudsarm. Ik maak het zo'n 2 à 3 keer per jaar onkruidvrij.

Zwammen, salie en jeans

28 nov: de salie Hot lips blijft betoveren, net als de schattige zwammetjes op de jeanstas.
De bieslook naast de salie is al bijna in winterslaap en ook de peterselie in de broekzakken blijft klein maar fijn.
Deze 'hangpotten' gaan 1 jaar mee, heel misschien 2 jaar

Gember en kurkuma

Maart 2020: dit was de oogst van 2020.
Van de gember (boven) zijn vier kleine bolletjes terug in de grond gegaan.
De kurkuma (onder) is zonder te oogsten terug in de grond gegaan.

Februari 2021:

Van de gember (boven) oogsten we 107 gram. In augustus had ik al eens 38 gram geoogst.
De kurkuma leverde 25 gram op. Een deel is vers gegeten (kurkuma en gember dienen altijd verhit te worden alvorens het te eten!) een ander deel gedroogd.
Een aantal knollen zijn terug in de grond gegaan, want er gaat niets boven verse gember en/of kurkuma en de plant zelf is ook mooi

Overpeinzingen 10 jaar later

In tien jaar van een verwaarloosde tuin een paradijsje maken.
Ook voor vlinders, insecten, vogels en de hond.
Low-budget & eco-vriendelijk.
En liefst een beetje onderhoudsarm

Is dat te doen?
Jazeker!

Het werd zelfs een beetje een sport om ons aan het low-budget-principe te houden, want dat lukte prima.
Oké, dat was niet gratis, want het kostte wel wat extra zweet èn geduld.

Moestuin
De moestuin is niet heel indrukwekkend. Veel plantjes in de volle grond worden verorberd door slakken of andere liefhebbers. Groente groeit dus vooral in de moestuinbak of in potten. Of in 'hangende tuinen', zoals de paksoi in een hangende spijkerbroek.
We gaan verder experimenteren met verticaal tuinieren en tuinieren in potten.

Het leukste aan groente kweken is, natuurlijk, het opeten. Verser en biologischer dan uit eigen tuin kun je het niet krijgen.
En het is heel interessant om 'live' te zien hoe spruitjes, bietjes of komkommers groeien.

Omdat er ook veel sierplanten in de tuin staan, is er niet al te veel ruimte voor een moestuin.
We zien het als een experiment, elk jaar proberen we een paar nieuwe groentesoorten te kweken. Alles wat het goed doet, mag het jaar erna weer terugkomen.
Daaronder vallen: aarbeien, bietjes, boontjes, courgette (hoewel de oogst dit jaar mislukte), maar bovenal de snackkomkommer.

Kruidentuin
Eigenlijk is een kruidentuin leuker dan een moestuin, zeker als je niet al te veel ruimte hebt. De meeste kruiden zijn gemakkelijke planten, decoratief,insect-vriendelijk en je kunt ze hele seizoen oogsten, en evt. drogen voor de winter.

Voor veel kruiden geldt: hoe meer je plukt, hoe beter de planten groeien. Ook zijn ze meestal gemakkelijk te stekken. Ook zijn sommige kruiden goede buren van groenteplanten, omdat ze bepaalde insecten weren.
Als decoratie hangen enkele bosjes gedroogde kruiden in het toilet, wat ook nog eens lekker ruikt. Net als de zakjes met lavendel in de klerenkast.

Vroeger kochten we gedroogde kruiden in potjes en af en toe een plantje uit de supermarkt dat snel dood ging. We aten niet zoveel kruiden, tot we ze zelf gingen kweken. Nu gebruiken we zoveel verse kruiden, dat het ons een kapitaal zou kosten als we die zouden moeten kopen.

In kruiden zitten veel vitamines en mineralen, waardoor ze gezond zijn. Sommige kruiden worden geadviseerd bij kwaaltjes, maar er zijn ook kruiden die je beter niet dagelijks kunt eten.
Daarom is het altijd belangrijk op te zoeken of een kruid bijwerkingen kan hebben, zeker als je ook medicatie slikt. Raadpleeg bij twijfel altijd een arts!

Theetuin
Eigenlijk dronk ik nooit thee, ik werd altijd wat raar van thee met 'nepsmaakjes'.
Inmiddels ben ik toch een theeleut geworden! Ik drink veel groene thee, aangevuld met verse munt, melisse of andere 'theekruiden' uit eigen tuin.
Deze droog ik om in de winter ook te kunnen gebruiken, hoewel we 's winters nog regelmatig muntthee in de winkel moeten kopen.
Maar verse, gratis muntthee is natuurlijk veel lekkerder!

Aan kruidenthee wordt vaak een geneeskrachtige werking toegeschreven, maar soms zijn er ook bijwerkingen. Wist je dat je zelfs met groene thee uit de supermarkt moet oppassen als je bepaalde medicatie slikt of een ijzertekort hebt?
Dit staat niet op de verpakking, dus controleer altijd zelf op of kruidenthee - ook die uit de supermarkt - ongunstige bijwerkingen kan hebben.

Ontdekking van 2020: melissethee schijnt antivirale werking te hebben en geeft groene- of muntthee een lekker citroensmaakje. Heerlijk bij hoge temperaturen.

Verftuin
De tuin met natuurlijke verfplanten is nog niet helemaal uit de verf gekomen. Dat is wellicht iets om in te toekomst mee te gaan experimenteren.

Snoeituin
Naast de sloot groeien spontaan opgekomen bomen die een mooie haag vormen. Een soort bonsai-haag, want ze mogen niet hoger worden tot waar ik kan snoeien.
Bomen die niet tegen regelmatige snoei kunnen, overleven dit dus niet...

Veel snoeihout belandt op de houtwal / insectenwal. Ook gebruiken we stokken voor het stutten van planten. Mooie rechte stukken hout kunnen in de houtdraaibank of in kunstwerken worden verwerkt (gratis materiaal is altijd handig!). En we hebben altijd hout voor de tuinhaard.

Compostbult
Een compostbult scheelt heel wat vrachtwagenritjes van tuinafval naar de gemeentelijke compostbult. En we hoeven geen compost te kopen, wat ook heel wat gesleep scheelt.
Zonder compostbult zouden we waarschijnlijk een extra groencontainer nodig hebben.

Lowbudget-tuin
Onze tuin kostte weinig geld, maar wel veel zweet en vooral: geduld.

De meeste kosten zaten in de aanschaf van gereedschap - bezuinig nooit op een goede heggenschaar! -, potgrond, bloempotten en zaden of planten.
De laatste erg weinig, omdat ik regelmatig ruilde met andere tuinliefhebbers.

Stekken is verrassend eenvoudig, hoewel het wel even duurt voor een stekje een volwassen plant wordt. Als je dat geduld hebt, dan zijn veel plantjes gratis en hoef je er niet voor naar het tuincentrum (waar veel tuinplanten met gif zijn bespoten, wat niet goed voor de bijen is).

Stenen en tegels kregen we gedoneerd. Door er zelf een tuinbank en zitjes van te maken, hoefden we geen dure loungeset aan te schaffen.
Ook bij het grof vuil staan soms bloempotten, emmers, hekjes, tuinornamenten of zelfs tuinmeubels die met een likje verf weer zo goed als nieuw zijn.

Hoe nou verder?
Project 'In tien jaar van een verwaarloosde tuin een paradijsje maken' is geslaagd!
Daar ga ik nu volop van genieten.

Maar dat betekent niet dat deze website nu af is. Ik zal regelmatig leuke, handige of eigenaardige tuinweetjes toevoegen. En ook wil ik meer experimenten doen, zoals testen of je uit de wortels van een prei een nieuwe prei kunt laten groeien.

En het wordt hoog tijd dat deze website een nieuw jasje krijgt, want de techniek stamt nog uit het pre-mobielvriendelijke tijdperk. Uit de tijd dat in onze tuin vooral paardenbloemen bloeiden!

foto op de achtergrond van deze pagina: blauwe druifjes